...........................................................................ιστορία, μύθοι και η αλήθεια για τους Ινδιάνους...


.........................Eπιμέλεια Σελίδας: Πάνος Αϊβαλής - email: panosaivalis@gmail.com

Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου 2017

Η εξολόθρευση των Ινδιάνων της Βόρειας Αμερικής - αποτρόπαιο έγκλημα!

Η εξολόθρευση των Ινδιάνων της Βόρειας Αμερικής - αποτρόπαιο έγκλημα!😣


-0:21


From The New Yorker staff writer David Grann, #1 New York Times best-selling author of The Lost City of Z, comes KILLERS OF THE FLOWER MOON -- just released -- a twisting, haunting true-life murder mystery about one of the most monstrous crimes in American history...
In the 1920s, the richest people per capita in the world were members of the Osage Indian nation in Oklahoma. After oil was discovered beneath their land, they rode in chauffeured automobiles, built mansions, and sent their children to study in Europe. Then, one by one, the Osage began to be killed off. The family of an Osage woman, Mollie Burkhart, became a prime target. Her relatives were shot and poisoned. And it was just the beginning, as more and more members of the tribe began to die under mysterious circumstances. 


~~~~~~~~~~~

Από το The New Yorker το προσωπικό συγγραφέα David Grann, #1 New York Times best-Πώλησης συγγραφέας του Lost City of Z, έρχονται οι δολοφόνοι του λουλούδι φεγγαριού -- Μόλις κυκλοφόρησε -- μια συστροφή, Στοιχειώνει το μυστήριο της αληθινής ζωής...... για ένα από τα πιο τερατώδες εγκλήματα στην ιστορία της Αμερικής.
Στη δεκαετία του 1920, οι πιο πλούσιοι άνθρωποι στον κόσμο ήταν μέλη του ινδικού έθνους των osage στην οκλαχόμα. Μετά την ανακάλυψη του πετρελαίου κάτω από τη γη τους, ταξίδεψαν σε αυτοκίνητα με αυτοκίνητα, έχτισε Μέγαρα, και έστειλαν τα παιδιά τους να μελετήσουν στην Ευρώπη. Στη συνέχεια, ένας-Ένας, οι osage άρχισαν να σκοτώνονται. Η οικογένεια μιας γυναίκας osage, η μόλι μπούρχαρτ, έγινε βασικός στόχος. Οι συγγενείς της ήταν και δηλητηρίασε. Και ήταν μόνο η αρχή, καθώς όλο και περισσότερα μέλη της φυλής άρχισαν να πεθαίνουν κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες. 

Τετάρτη 23 Αυγούστου 2017

Ευρωπαίοι εναντίον Ινδιάνων: 500 χρόνια – Γενοκτονία και Αντίσταση

ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ ΙΔΕΩΝ *



Φωτ.: Έγκλειστα Ινδιανάκια από το παιδομάζωμα «εκπολιτισμού, εκχριστιανισμού και εξαμερικανισμού», στο Carlisle Boarding School



Η τραγική ιστορία των Ινδιάνων της Βόρειας, Κεντρικής και Νότιας Αμερικής, που συνοψίζεται στον χαρακτηρισμό «η μεγαλύτερη γενοκτονία» στη γνωστή ιστορία της ανθρωπότητας, δεν τελειώνει με την εξιστόρηση του Τσαρλς Μπρόουνελ, στα μέσα του 19ου αιώνα. Στην πραγματικότητα, συνεχίζεται μέχρι σήμερα, με άλλα μέσα.

Στη Βόρεια Αμερική, οι τελευταίες εκκαθαρίσεις παλαιού τύπου έλαβαν χώρα το 1924, όταν εξουδετερώθηκαν οι τελευταίες ομάδες αντίστασης των Σιού, αν και στα νοτιοδυτικά συγκρούσεις γίνονταν μέχρι το 1933. Αλλά οι εκκαθαρίσεις νέου τύπου συνεχίστηκαν. Οι Ινδιάνοι είχαν ουσιαστικά χάσει τα πάντα και πρώτα απ’ όλα τη γη τους. Μόνο με το νόμο Dawes Act, του 1887, 380 εκατομμύρια στρέμματα ινδιάνικης γης μεταβιβάζονταν από τις φυλές σε ατομικούς ιδιοκτήτες, άλλες έναντι τιμήματος και άλλες μοιράζονταν δωρεάν για να εγκατασταθούν με τίτλους ιδιοκτησίας οι Ευρωπαίοι έποικοι. Οι Ινδιάνοι, όσοι είχαν απομείνει, κυνηγημένοι, διασκορπισμένοι και αποδεκατισμένοι, υποχρεώνονταν να εγκλωβιστούν σε καταυλισμούς, σε νησίδες, σε οριοθετημένες περιοχές (reservation), στις περισσότερες περιπτώσεις πολύ μακριά από τη γη των προγόνων τους.

Οι νομαδικές φυλές υποχρεώθηκαν να γίνουν αγροτικές χάνοντας την κουλτούρα τους και την αυτάρκειά τους. Φυλές που ζούσαν από το κυνήγι εγκαταστάθηκαν μακριά από τα δάση και φυλές που ζούσαν από το ψάρεμα εγκαταστάθηκαν μακριά από τις λίμνες, τα ποτάμια και τη θάλασσα. Οι διατροφικές τους πηγές απαλλοτριώθηκαν από τους εποίκους. Απαγορεύτηκε ακόμα και η επικοινωνία τους με άλλες φυλές. Και εξίσου βασικό, λαοί των οποίων οι πολιτισμοί βρίσκονταν σε αξεχώριστη σχέση με τη φύση, απομακρύνθηκαν από τους ιερούς τόπους τους, από τα βουνά, τα δάση, τα ποτάμια, τις πεδιάδες και τα ζώα που τους έτρεφαν υλικά και πνευματικά.

Όσοι γλύτωσαν από τη φυσική εξόντωση, δολοφονημένοι από τα εξελιγμένα όπλα των εποίκων, αλλά και από τις ασθένειες των λευκών τις οποίες το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει, όπως η ευλογιά, η φυματίωση, η γρίπη και πανούκλα, υπέστησαν μια εξαναγκαστική και οργανωμένη πολιτική αφομοίωσης και εξαμερικανισμού. Ο George Washington και ο Henry Knox ήταν οι πρώτοι που εφάρμοσαν συνειδητά την πολιτική της πολιτισμικής μετάλλαξης των Ινδιάνων. Έκτοτε, με αλλεπάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις, οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και του Καναδά, εφάρμοσαν μαζικά προγράμματα αποϊνδιανοποίησης. Τα παιδιά των Ινδιάνων απομακρύνονταν δια της βίας από τις οικογένειές τους και εγκλείονταν σε σχολεία ειδικά για το ξερίζωμα κάθε στοιχείου της ινδιάνικης ταυτότητας και του πολιτισμού τους.

Στα ιδρύματα αυτά, από τα οποία πέρασαν δεκάδες χιλιάδες παιδιά, οι μαθητές και οι μαθήτριες υποχρεούνταν να αποβάλλουν κάθε τι που είχε σχέση με τον πολιτισμό της φυλής τους. Απαγορευόταν πολύ αυστηρά η χρήση της ινδιάνικης γλώσσας, ακόμα και κατ’ ιδίαν και επιβαλλόταν η αγγλική γλώσσα, ή και η γαλλική στον Καναδά. Οι μαθητές κουρεύονταν και ντύνονταν κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα και γίνονταν χριστιανοί με το ζόρι. Και βάφτιζαν υποχρεωτικά τα παιδιά με ευρωπαϊκά ονόματα! Ο Όρθιος Βούβαλος γινόταν Τζον και το Κόκκινο Σύννεφο γινόταν Τομ.

Μακριά από τις οικογένειές τους, όσα παιδιά επιβίωναν από τις ασθένειες που μεταδίδονταν εύκολα στους ασφυκτικούς τόπους συγκέντρωσης, αναγκάζονταν να μεταμορφωθούν δια της βίας σε κάτι εντελώς ξένο. Εάν σκεφτεί κανείς ότι στην περιοχή του σημερινού Καναδά υπήρχαν 13 κύριες ινδιάνικες γλωσσικές ομάδες και 65 διάλεκτοι, από τις οποίες μόνο τρεις έχουν πιθανότητες διάσωσης σήμερα, καταλαβαίνει το μέγεθος της πολιτισμικής γενοκτονίας.


Παιδομάζωμα

Καθοριστικό ρόλο στην εφαρμογή αυτής της αποϊνδιανοποίησης ανέλαβε και εκτέλεσε με μεγάλη αυστηρότητα και ζήλο η εκκλησία, προτεσταντική και καθολική, συχνά σε οξύ ανταγωνισμό μεταξύ τους. Οι θρησκευτικές οργανώσεις λειτουργούσαν αυτά τα οικοτροφεία με φανατισμό και βία, που συμπεριλάμβανε και τη σεξουαλική, παθητική και ενεργητική, κακοποίηση των μαθητών. Και βέβαια, τα παιδιά χρησιμοποιούνταν σαν φτηνό και πειθήνιο χωρίς κανένα δικαίωμα εργατικό δυναμικό στις κοντινές φάρμες και τα εργοστάσια.
Σε αντίθεση με ό,τι νομίζεται, η ένταση της πολιτισμικής γενοκτονίας, του αφανισμού κάθε στοιχείου ταυτότητας και κουλτούρας από τους ιθαγενείς, δεν συνέβη το 1500, το 1600 και το 1700, αλλά από το 1850 μέχρι την εποχή μας! Η μεγάλη σφαγή 300 Ινδιάνων της φυλής Λακότα, από τον αμερικάνικο στρατό, στο Wounded Knee, στη Νότια Ντακότα, το 1890, εκ των οποίων τα μισά θύματα ήταν παιδιά και γυναίκες, αποδεικνύει ότι η φυσική και πνευματική εξόντωση των Ινδιάνων δεν εξαντλείται στον 16ο ή 17ο αιώνα, αλλά φτάνει μέχρι τη νεωτερική εποχή. Υπολογίζεται από τους ερευνητές ότι περίπου το 90%, δηλαδή 16 από τα 18 εκατομμύρια ιθαγενών, εξολοθρεύτηκαν από σφαγές, αποκλεισμούς, πείνα, υποδούλωση και ασθένειες που έφεραν οι Ευρωπαίοι στην Αμερική! Το 1800, στην επικράτεια των σημερινών ΗΠΑ, είχαν απομείνει 600 χιλιάδες Ινδιάνοι και το 1890 μόνο 250 χιλιάδες! (D. Hightower-Langston: The Νative American World και R. Thornton: American Indian Holocaust and Survival, 1990)
Στον Καναδά, αυτά τα σχολικά γκέτο του υποχρεωτικού παιδομαζώματος, που άρχισαν να ιδρύονται το 1847, 130 σε όλη τη χώρα, έπαψαν να λειτουργούν το 1996. Και μόλις το 2006, η κρατική Επιτροπή Αλήθειας και Αποκατάστασης αποφάνθηκε ότι αυτά τα ιδρύματα είχαν βλαβερές επιπτώσεις στους ιθαγενείς πληθυσμούς, αλλά και στην κοινωνία γενικότερα. Και το 2008, ο πρωθυπουργός του Καναδά Stephen Harper ζήτησε συγγνώμη για το κακό που έκαναν αυτά τα σχολεία. Κάπως αργά, μάλλον…
Στις ΗΠΑ, το πρώτο τέτοιο ίδρυμα άνοιξε το 1879. Και τα κλειστά αυτά οικοτροφεία πολλαπλασιάστηκαν στον 20ο αιώνα. Το 1973, φοιτούσαν σ’ αυτά τα «εκπολιτιστικά» ιδρύματα 60.000 Ινδιανάκια. Ο δρόμος είχε ανοίξει το 1886, με την απόφαση United States v. Kagama του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ που έδωσε απεριόριστη εξουσία στις αρχές για τη βίαιη αφομοίωση και ενσωμάτωση των ιθαγενών στην αμερικάνικη κοινωνία.

Πρακτικές του διαβόλου

Με αντίστοιχους νόμους απαγορεύτηκαν και ποινικοποιήθηκαν οι εξωτερικές εκφράσεις ζωτικών μορφολογικών στοιχείων του ινδιάνικου πολιτισμού. Για παράδειγμα, με νόμο απαγορεύτηκαν οι ινδιάνικοι χοροί και τα τραγούδια, οι τελετές θρησκευτικού περιεχομένου, αλλά και η παραδοσιακή ιατρική των Ινδιάνων. Όλα αυτά θεωρούνταν επισήμως και θεσμικά, με τον Code of Indian Offenses, το 1883, «πρακτικές του διαβόλου».

Στον Καναδά, με το νόμο Indian Act του 1876, μεταξύ άλλων απαγορεύτηκε στους ιθαγενείς που δεν είχαν γίνει χριστιανοί να προσφεύγουν στα δικαστήρια, ακόμα και σαν μάρτυρες. Με την τροποποίηση του 1884, απαγορεύτηκαν όλες οι παραδοσιακές θρησκευτικές και κοινωνικές πρακτικές, ενώ με νεότερη τροποποίηση του 1920, απαγορεύτηκε στους Ινδιάνους να φορούν τις παραδοσιακές ενδυμασίες τους και να χορεύουν τους χορούς τους, καθώς και κάθε άλλη εκδήλωση ή συμπεριφορά εκλαμβάνεται σαν αντίθετη με τον χριστιανισμό. Με δεδομένο ότι, στον Καναδά, οι διώξεις εναντίον των ιθαγενών είχαν ξεκινήσει από το 1600, γίνεται αντιληπτό τι πέρασαν οι γηγενείς επί 400 χρόνια. Η οθωμανική κυριαρχία στην Ελλάδα μοιάζει με παιδική χαρά μπροστά την αγριότητα και τη βαρβαρότητα των πολιτισμένων λευκών Ευρωπαίων χριστιανών στην αμερικανική ήπειρο.

Σήμερα, στις ΗΠΑ, είναι αναγνωρισμένες 567 φυλές, με σύνολο πληθυσμού γύρω στα 4,4 εκατομμύρια. Και στον Καναδά, ζουν, όπως ζουν, 1.400.000 ιθαγενείς, που ανήκουν σε 600 αναγνωρισμένες φυλές και συλλογικότητες.
Επίσης, σε όλη την ήπειρο, άλλαξαν χιλιάδες τοπωνύμια. Περιοχές, ποτάμια, λίμνες, βουνά, δάση και παραλίες μετονομάστηκαν εμπεδώνοντας την οικειοποίηση της γης από τους λευκούς και μετατρέποντας σε άγνωστη για τους Ινδιάνους την ίδια τους τη χώρα. Η Βιρτζίνια πήρε το όνομά της από την -επονομαζόμενη και παρθένα, παρ’ όλους τους εραστές της- βασίλισσα της Αγγλίας Ελισάβετ Α΄. Η Ντέλαγουεαρ από τον ομώνυμο κατακτητή της, όπως και η Κολούμπια από τον Κολόμβο, κάτι που συνέβη μέχρι το τελευταίο χωριουδάκι. Ό,τι έχει απομείνει αποτελεί θλιβερό υπόλειμμα ενός κόσμου ολόκληρου.

Στερεότυπα παρουσίασης

Η ονομασία «Ινδιάνοι» είναι εντελώς άσχετη με τους Ινδιάνους. Είναι γέννημα των λευκών που επειδή νόμιζαν ότι είχαν ανακαλύψει τις Δυτικές Ινδίες, ονομάτισαν τους ιθαγενείς λαούς «Ινδούς» ή «Ινδιάνους», αδιαφορώντας για το πώς ονόμαζαν οι ίδιοι τους εαυτούς τους. Επίσης, καλλιέργησαν την αντίληψη ότι πρόκειται για ένα λαό ομοιογενή και ομοιόμορφο. Και μ’ αυτό τον τρόπο τούς αναπαριστούν έκτοτε. Στην πραγματικότητα, επρόκειτο για εκατοντάδες ανεξάρτητες φυλές με ξεχωριστά ήθη και έθιμα, ξεχωριστές γλώσσες, ξεχωριστό τρόπο οργάνωσης και διαφορετικές εξωτερικές εμφανίσεις. Αυτή η παραμόρφωση, επικεντρώθηκε σε δύο τύπους Ινδιάνων, τον ηλικιωμένο σοφό που συμβουλεύει τους λευκούς και τον αιμοχαρή πολεμιστή που ζει για να σκοτώνει εποίκους και να αρπάζει τις γυναίκες τους. Ακόμα και πρακτικές βάρβαρες που αποδίδονται στους Ινδιάνους, όπως το ξερίζωμα με μαχαίρι του τριχωτού της κεφαλής του αντιπάλου, το scalp, εισήχθησαν στην Αμερική από τους Ευρωπαίους κατακτητές (James Axtell, στην«Εγκυκλοπαίδεια των Ινδιάνων της Β. Αμερικής»).



Ινδιανάκια, πριν και μετά τον «εκπολιτισμό τους»

Σινεμά, ΜΜΕ, λογοτεχνία, βιντεοπαιχνίδια

Στον κινηματογράφο, ο ήρωας που επισκίασε τους πάντες και αποτέλεσε το μέτρο του καλού και του κακού είναι ο Τζον Γουέιν. Οι λευκοί ήταν πάντα σε άμυνα απέναντι στους πολεμοχαρείς «άγριους». Οι Ινδιάνοι δεν είχαν κανονική συμπεριφορά ούτε συναισθήματα. Μιλούσαν πολύ λίγο και δεν γελούσαν ποτέ. Ήταν ύπουλοι και αμείλικτοι. Αυτή η εικόνα καλλιεργήθηκε μέσα και από τις ταινίες για παιδιά, αλλά και μέσα από τη λαϊκή λογοτεχνία. Ακόμα κι όταν αναδεικνύονταν οι πλευρές της αντιπαράθεσης και δεν αποκρυβόταν η απληστία των λευκών, η διάκριση ανάμεσα στον άγριο και τον πολιτισμένο παρέμενε σταθερή. Και οι συμπαθείς στην οθόνη ή στις σελίδες κάποιου βιβλίου ή περιοδικού Ινδιάνοι ανήκαν στην κατηγορία των αγρίων, ενώ και οι χειρότεροι τυχοδιώκτες λευκοί ανήκαν στην κατηγορία των πολιτισμένων.

Η Γουολτ Ντίσνεϊ έκανε ταινία κινουμένων σχεδίων τη ζωή της πριγκήπισσας Ποκαχόντας, όπως την παρουσίασαν οι έποικοι. Αν και ήταν έφηβη, έχει σέξι εμφάνιση, ερωτεύτηκε ένα λευκό χήρο, πρόδωσε τον βασιλιά πατέρα της, ασπάστηκε οικειοθελώς τον χριστιανισμό, μετονομάστηκε σε Ρεβέκκα και μετακόμισε στο Λονδίνο, όπου και πέθανε μόλις στα εικοσιένα της από κάποια ασθένεια των Ευρωπαίων που εύκολα εξουδετέρωσε το ανοσοποιητικό της σύστημα. Όποια θετικά στοιχεία είχε η ιστορία της συμψηφίστηκαν με την κυρίαρχη ιδεολογία. Στα ιστορικά βιβλία και τα μυθιστορήματα, οι «κονκισταδόρες», οι επικεφαλής στις γενοκτονίες, παρουσιάζονται σαν μεγάλοι εξερευνητές που ανακαλύπτουν και όχι που αρπάζουν και εξοντώνουν, απαθανατισμένοι σε μεγάλα πορτρέτα από διάσημους ζωγράφους ενώ τα ονόματά τους έχουν δοθεί σε θάλασσες, πόλεις, δρόμους και πλατείες. Στα περιοδικά για μεγάλους που διαβάζαμε στα νιάτα μας, τη «Μάσκα» και το «Μυστήριο», οι Ινδιάνοι, καλοί ή κακοί, ήταν πάντα περιθωριακοί σε αντίθεση με τους λευκούς ήρωες, τον Γουάιατ Ερπ ή το Γεράκι, που εκπροσωπούσαν τους νοικοκυραίους εποίκους που ήταν αξιοπρεπείς, τίμιοι και φιλεργατικοί.

Ένας απ’ αυτούς, τιμημένος και παρασημοφορημένος, είναι ο Μπάφαλο Μπιλ, ένας από τους πιο γνωστούς ήρωες που προκύψανε από την «κατάκτηση της Δύσης». Σκότωνε τους βίσωνες, στερώντας τη βασική διατροφή από τους ιθαγενείς για να τροφοδοτήσει τους στρατιώτες που εκκαθάριζαν τους Ινδιάνους και τους εργάτες στις σιδηροδρομικές γραμμές που περνούσαν μέσα από τις περιοχές τους. Υπερηφανευόταν ότι σε 18 μήνες, από το 1867 ως το 1868, είχε σκοτώσει 4.282 βίσωνες, με ρεκόρ 68 βίσωνες σε ένα οκτάωρο! Το 1900, είχαν απομείνει μόνο 300 βουβάλια, από 60 εκατομμύρια πριν από 100 χρόνια! Ο Μπάφαλο Μπιλ έκανε τον ανιχνευτή για το στρατό στο κυνήγι των Ινδιάνων και στη συνέχεια δημιούργησε ένα θίασο με τον οποίο για μια δεκαετία οργάνωνε περιοδείες στην Αμερική και την Ευρώπη με πολεμικές αναπαραστάσεις συμπεριλαμβάνοντας την εκτέλεση και το ξερίζωμα του τριχωτού της κεφαλής ενός Ινδιάνου Τσεγιέν σαν ένα από τα κατορθώματα του Μπιλ στις 16 μάχες που πήρε μέρος.

Στα βιντεοπαιχνίδια και την τηλεόραση, τους παρουσιάζουν με τα γνωστά στερεότυπα, σαν καρικατούρες ή τους αγνοούν εντελώς. Όπως εύστοχα έχει πει ο σκηνοθέτης Τζιμ Τζάρμους «οι Ινδιάνοι είναι σαν να μην υπάρχουν, σαν να είναι μυθολογικά πρόσωπα, από το απώτερο παρελθόν, σαν τους δεινόσαυρους».


Αφαίμαξαν την κουλτούρα

Πολλοί λίγοι ξέρουν ότι αρκετοί πρωτοπόροι Αμερικανοί συνθέτες, προσπαθώντας να διαμορφώσουν μια εθνική αμερικανική σχολή, με λιγότερη εξάρτηση από την ευρωπαϊκή παράδοση, μελέτησαν τις μουσικές των Ινδιάνων και τις ενσωμάτωσαν στις δημιουργίες τους (McDowell: Indian Suite, Skilton: Indiandances, Cadman: Land of the sky blue water κ.ά.). Αλλά και στη ζωγραφική, τη γλυπτική και τη χειροτεχνία, στα κοσμήματα και την αγγειοπλαστική, έγιναν παρόμοιες οικειοποιήσεις. Όπως και στην καλλιέργεια του καλαμποκιού και του καπνού, στη βοτανολογία, φαρμακολογία και τις εναλλακτικές θεραπευτικές πρακτικές. Αλλά και στη μόδα.

Τα μακριά μαλλιά στην Αμερική υιοθετήθηκαν από τα νεανικά κινήματα αμφισβήτησης σαν έκφραση ελευθερίας που προερχόταν από την ανυπότακτη φύση των Ινδιάνων. Όπως και η μεταγενέστερη μόδα του κουρέματος με την ψιλή στα πλάγια και το μεγάλωμα λοφίων στη μέση ή των πολύχρωμων βαφών όλων των χρωμάτων του ουράνιου τόξου που είχε ιδιαίτερη σημασία για τους Ινδιάνους. Τα κρόσσια στα σακάκια και τα παντελόνια, τα μοκασίνια, τα σκουλαρίκια στις μύτες και σε άλλα σημεία του σώματος, αλλά και τα τατουάζ είναι στοιχεία με σημασία που αποσπάστηκαν από τους ιθαγενείς χάνοντας τα νοήματά τους για να υπηρετήσουν τη βιομηχανία της μόδας και τα σύγχρονα ρεύματα αισθητικής και νοοτροπίας. Υπολογίζονται σε περισσότερες από 1550 οι ινδιάνικες λέξεις που έχουν ενσωματωθεί στο αγγλικό, γαλλικό, ισπανικό και πορτογαλέζικο λεξιλόγιο. Αλλά και στον τομέα της ιστορίας, για να αποκτήσουν ιστορικό βάθος και συνοχή οι Αμερικάνοι, προερχόμενοι από αμέτρητες κουλτούρες της Ευρώπης, χρησιμοποιούν τους Ινδιάνους σαν πρωτοαμερικανούς, που η παρουσία τους χάνεται σε βάθος χιλιάδων χρόνων, προκειμένου οι λευκοί να επιμηκύνουν αυθαίρετα την ιστορία τους στην ήπειρο.

Ο στόχος της καταστροφής

Από το 1970, που άρχισε μια αξιόλογη στροφή στον τρόπο προσέγγισης των Ινδιάνων από νέους Αμερικανούς ιστορικούς, ανθρωπολόγους, κοινωνιολόγους και ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αναδύονται στην επιφάνεια, μέσα από την έρευνα, την ιεράρχηση και τον συσχετισμό των στοιχείων, οι πραγματικοί λόγοι για την εμμονή των ιθυνόντων του κράτους, της εκπαίδευσης, των ΜΜΕ και της εκκλησίας, να αφομοιώσουν αποϊνδιανοποιώντας και εξαμερικανίζοντας τους ιθαγενείς λαούς. Το βιβλίο του Dee Brown Bury My Heart at Wounded Knee (1970) και του Francis Jennings The Invasion of America: Indians, Colonialism, and the Cant of Conquest (1975), έκαναν μεγάλη αίσθηση και ευαισθητοποίησαν πολλά μυαλά.
Όπως ομολογούν σε στιγμές αλήθειας οι πρώτοι έποικοι, το αναφέρει αυτό περισσότερο από μία φορά ο Μπρόουνελ στο έργο του, και το επιβεβαιώνουν μεταγενέστεροι στοχαστές και γνώστες της κουλτούρας των ιθαγενών φυλών, οι κοινωνίες των Ινδιάνων δεν ήταν χύμα και σκορποχώρι. Αντιθέτως, διέπονταν από άγραφους, αλλά σαφέστατους και ριζωμένους κανόνες δημοκρατικής αυτοδιοίκησης, διαπνέονταν από βαθειά πνευματικότητα, βρίσκονταν σε απόλυτη αρμονία με τη φύση την οποία σέβονταν και συμβίωναν σαν ίσοι, πιστεύοντας ότι η γη είναι η μήτρα που τους γέννησε, και δεν γνώριζαν κανένα αίσθημα, δικαίωμα, απαίτηση ή επιδίωξη ιδιοκτησίας (J.W. Martin: A History on Native American Religion).
Γι’ αυτό, οι εντολές στα σχολεία αναγκαστικής εκπαίδευσης ήταν σαφείς και κατηγορηματικές. Απαγόρευαν στα φυλακισμένα Ινδιανάκια να λένε «αυτό είναι δικό μας» και τους επιβαλλόταν να λένε μόνο «αυτό είναι δικό μου». Η έννοια του κοινού και του συλλογικού που ήταν ο καθολικός κανόνας στις ινδιάνικες φυλές ήταν ανατρεπτικός για την κοινωνία των λευκών εποίκων που βασίζεται στο ατομικό κέρδος, τον ανταγωνισμό και την ιδιωτική περιουσία, στοιχεία παντελώς άγνωστα ανάμεσα στις φυλές των «αγρίων».

Καζινοποίηση

Ένα άλλο μεγάλο όπλο του συστήματος για την αλλοτρίωση των Ινδιάνων, το οποίο εφευρέθηκε και εφαρμόστηκε με μεγάλη επιτυχία από το σύστημα εξουσίας, είναι το δικαίωμα που παραχωρήθηκε κατ’ αποκλειστικότητα στις φυλές να δημιουργούν καζίνο στις περιοχές δικαιοδοσίας τους. Από τη δεκαετία του 1970, και ιδίως από το 1988, με ειδικό νόμο της Γερουσίας, δημιουργήθηκαν 460 επιχειρήσεις τζόγου μέσα σε καταυλισμούς με συνολικό τζίρο περίπου 27 δισεκατομμυρίων δολαρίων (2011), μόνο στην Οκλαχόμα έχει 113 ινδιάνικα καζίνο (!), διαστρέφοντας ό,τι είχε απομείνει, που δεν ήταν αμελητέο, από την πλούσια πνευματική κουλτούρα των Ινδιάνων και αντικαθιστώντας το με την κουλτούρα του τζόγου και την επιδίωξη του παρασιτικού κέρδους. Παρ’ όλο που τα έσοδα χρησιμοποιούνται για κοινωφελείς σκοπούς, η ουσία είναι ότι η ινδιάνικη μειονότητα στην Αμερική, κάτω από το βαρύγδουπο τίτλο των αυτοδιοικούμενων περιοχών, παραμένει η φτωχότερη στις ΗΠΑ. Πλέον, το 60% των Ινδιάνων ζουν σε πόλεις. Η ανεργία, ο διαβήτης, η παιδική θνησιμότητα, η μείωση του προσδόκιμου ζωής, η εγκληματικότητα, οι εφηβικές αυτοκτονίες, η εγκατάλειψη του σχολείου και ο αλκοολισμός είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα εξ αιτίας της αποϊνδιανοποίησης, των αποκλεισμών και των ανισοτήτων.


Κι όμως…

Όπως φαίνεται και από τον αγώνα των σημερινών Σιου για να μην περάσει ο καναδέζικος αγωγός πετρελαίου Keystone XL από τα μέρη τους και από τον στρατό που στάλθηκε για να τους βγάλει από τη μέση, η γενοκτονία, με πιο ύπουλες μορφές, είτε με εξαγορά είτε με πολιτισμικό βιασμό, βρίσκεται πάντα σε εξέλιξη. Οι Ινδιάνοι, όσα δικαιώματα κι αν απέκτησαν με ηρωικούς αγώνες και βαριές θυσίες 500 ετών, παραμένουν στον τόπο τους ξένοι. Εντούτοις, όσο κι αν τσαλαπατήθηκαν, δεν το βάζουν κάτω, ίσως γιατί το πνεύμα του Τζερόνιμο στα βάθος-βάθος παραμένει ενεργό.

Στέλιος Ελληνιάδης
_________
Δημοσίευση στην εφημερίδα "δρόμος": Φύλλο 350 - 11/3/2017

* (Ομιλία στην παρουσίαση των τεσσάρων τόμων της σειράς «Οι ινδιάνικες φυλές της Βορείου και Νοτίου Αμερικής» του Τσαρλς Ν.Γ. Μπρόουνελ, εκδόσεις Στοχαστής)

Παρασκευή 20 Ιανουαρίου 2017

Τζερόνιμο: «Ολοι ήταν εναντίον μας»

Ο ΛΟΓΟΣ ΣΤΟΥΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
της Μικέλας Χαρτουλάρη*


Οταν παραδόθηκε το 1886, ο Τζερόνιμο ήταν 57 χρονών. Στις φωτογραφίες εκείνων των ηλεκτρισμένων ημερών, που φρόντισαν να αποκτήσουν οι διαπραγματευτές της κυβέρνησης των ΗΠΑ και ο στρατηγός Μάιλς, κοιτάζει βλοσυρά το κέντρο του φακού, και στο έντονο βλέμμα του μοιάζει να λάμπει η πρόκληση απέναντι στον ναρκισσισμό του δυτικού πολιτισμού.

Το στόμα του μια στενή γραμμή, η δυσπιστία του αποτυπωμένη στην αποφασιστική του έκφραση, η υπερηφάνεια της ψυχής του, ακλόνητη. Και μια λεπτομέρεια: τα χέρια του, νευρώδη και πολύ λεπτοκαμωμένα.
Ηταν ο «αρχηγός πολέμου» όλων των φυλών Απάτσι και δεν γνώριζε ακόμα ότι από κυνηγός θα εξαναγκαζόταν να γίνει αγρότης, ότι στο εξής η ασχολία του θα ήταν να καλλιεργεί καρπούζια και να εκτρέφει γουρούνια (που δεν τα έτρωγε η φυλή του), κότες ή αγελάδες κι ότι δεν θα επέστρεφε ποτέ στην ορεινή και δασώδη γη των προγόνων του, την Αριζόνα.
Δεν γνώριζε ότι μέχρι τον θάνατό του (1909) θα ήταν εκπατρισμένος στην άνυδρη και ανοίκεια Οκλαχόμα, σε μια περιοχή υποχρεωτικής εγκατάστασης, σαν καρικατούρα του λευκού ανθρώπου χωρίς να έχει τη δυνατότητα να μοιράζεται την κουλτούρα του.
Ηξερε όμως καλά ότι δεν είχε απομείνει τίποτα από την αλλοτινή ακμή των Ινδιάνων. Μέσα σε πενήντα χρόνια οι πολυπληθείς φυλές τους είχαν αποδεκατιστεί, τόσο στις απέραντες κεντροανατολικές πεδιάδες νότια του Καναδά όσο και δυτικά, στην Καλιφόρνια.
Ο πολιτισμός τους είχε συντριβεί από τον τεχνολογικά ανώτερο πολιτισμό «της προόδου». Οι πόροι διαβίωσής τους είχαν αφανιστεί με την οργανωμένη σφαγή των βισόνων και την πυρπόληση των λιβαδιών. Και ο λευκός άνθρωπος είχε αθετήσει όλες του τις υποσχέσεις προς τους αυτόχθονες. Δεν υπήρχε σπιθαμή γης που δεν ήταν έτοιμος να αρπάξει…
Είκοσι χρόνια αργότερα, o πρόεδρος των ΗΠΑ Θίοντορ Ρούσβελτ αγνόησε τις αρνητικές συστάσεις των στρατιωτικών αρχών και έδωσε άδεια στον επιθεωρητή Εκπαίδευσης της Οκλαχόμα S.M.Barrett να καταγράψει την κριτική εκδοχή του Τζερόνιμο για την «κατάκτηση της άγριας Δύσης» και για τις αιματηρές συγκρούσεις των Απάτσι με τον μεξικανικό και τον αμερικανικό στρατό.
Εδωσε μάλιστα εγγυήσεις ότι η δημοσίευση της μαρτυρίας του δεν θα έχει αρνητικές συνέπειες για τους Απάτσι αιχμάλωτους πολέμου, όπως εκείνος, που είχαν λευκούς επόπτες στις ειδικές περιοχές όπου διέμεναν.

Προφορική Ιστορία
Η εξαιρετική ελληνική έκδοση της Αυτοβιογραφίας του Τζερόνιμο σε επιμέλεια του Μπάρετ, με γλαφυρή εισαγωγή 60 σελίδων του Frederick W. Turner III και φάκελο σπάνιων φωτογραφιών (Αγρα, μτφρ. Παλμύρα Ισμυρίδου), είναι ένα πολύτιμο τεκμήριο προφορικής Ιστορίας. Σκάβει το προσωπικό βίωμα μιας θρυλικής μορφής της αντίστασης των Ινδιάνων, δίνοντας φωνή σε έναν κόσμο που δημοσίως δεν είχε δικαίωμα λόγου.

Οπως συμβαίνει πάντα με τις μαρτυρίες, η ματιά του Τζερόνιμο είναι επικαθορισμένη από τα γεγονότα στα οποία πρωταγωνίστησε. Ωστόσο οι κρυφές πτυχές της διαδρομής του και τα όσα αρνείται να πει στον ανιψιό του Εϊσα Ντακλούτζι (ο οποίος μετέφραζε επί τόπου τα λεγόμενά του στον Μπάρετ), φωτίζονται στο κείμενο και στις σημειώσεις του Τέρνερ.
Ο Τέρνερ κάνει μια ανθρωπολογική προσέγγιση της Ιστορίας των Ινδιάνων και της σχέσης τους με τους αποικιστές, και σχολιάζει τη μεγάλη εικόνα από τη σκοπιά του 1970 και της ριζοσπαστικής αμφισβήτησης του «αμερικανικού ονείρου».
Ο σημερινός αναγνώστης βουτάει λοιπόν στην περιπέτεια του 19ου αιώνα, ακούει τα συμπεράσματα του 20ού αιώνα και προβληματίζεται με όσα βλέπει στον 21ο αιώνα: με τον επιθετικό καπιταλισμό που καταστρέφει τα ζωογόνα δάση της Ινδίας, της Ν. Αμερικής κ.ά., με τις εκκαθαρίσεις, τις εκτοπίσεις, τη μαζική φυγή ασιατικών ή αφρικανικών πληθυσμών και, πιο ειδικά, με τους καταυλισμούς των μεταναστευτικών μουσουλμανικών πληθυσμών, τα στρατόπεδα ή τα «κέντρα φιλοξενίας», που δοκιμάζουν τις αρχές των Δυτικών Δημοκρατιών.
Η αφήγηση του Τζερόνιμο εστιάζει στους Απάτσι Τσιρικάουα, τη δυσκολότερη να δαμαστεί φυλή των Απάτσι, που ήταν και η πιο επιθετική σε σχέση με τις άλλες μεγάλες ινδιάνικες φυλές των Σαϊέν, των Νάβαχο ή των Σιου.
Παρουσιάζει την κοσμογονία, τις παραδόσεις, τα έθιμα, τις αξίες και την καθημερινότητά τους. Κορυφώνεται με έναν καταιγισμό από σκηνές δράσης στις αιφνιδιαστικές επιδρομές που μετά το 1858 οργάνωνε σε μεξικανικό κυρίως έδαφος (ο Τσε μελέτησε την τακτική του). Και συνεχίζεται με την πεισματική αντίστασή του στη στρατηγική της εξόντωσης των «αγρίων» που ανέπτυξαν οι «πολιτισμένοι» λευκοί, κλείνοντας με επεισόδια από τα γεράματά του.
Τότε πια είχε μάθει να εκμεταλλεύεται τους εκμεταλλευτές του, και όταν πήγε (με φρουρούς!) στην Παγκόσμια Εκθεση του Σεντ Λούις το 1904, πουλούσε προς 25 σεντς την υπογραφή του.
Τι ακριβώς σημαίνει πρόοδος;
«Κρυβόμαστε στα περάσματα του βουνού και κάθε φορά που Μεξικανοί έμποροι περνούσαν από εκεί, τους σκοτώναμε, παίρναμε όσα εφόδια χρειαζόμασταν και τα υπόλοιπα τα καταστρέφαμε.
»Αδιαφορούσαμε για τη ζωή μας επειδή νιώθαμε ότι όλοι ήταν εναντίον μας. Αν επιστρέφαμε στον καταυλισμό του φυλακίου θα μας φυλάκιζαν και θα μας σκότωναν. Αν μέναμε στο Μεξικό, θα συνέχιζαν να στέλνουν στρατιώτες. Ετσι δεν σπλαχνιζόμασταν κανέναν…».
Αυτή την ολοκληρωτική επέκταση της λευκής κυριαρχίας είχε βιώσει ο Τζερόνιμο πριν συναντήσει τον Μάιλς στο Σκέλετον Κάνιον το 1886: μια σαρωτική ορμή που την είχε ενθαρρύνει ο νόμος του 1830 «για τη μετατόπιση των Ινδιάνων δυτικά του ποταμού Μισισιπή». Είχε βιώσει μια κατάργηση των κωδίκων συμβίωσης, μια σειρά από προδοσίες.

Η μεγάλη νίκη των Σιου στο Λιτλ Μπιγκ Χορν το 1876, όπως και οι μικρές νίκες του «αντάρτικου» των Απάτσι που καθυστέρησαν την υποταγή τους για μια δεκαετία, δεν θα μπορούσαν να αλλάξουν τίποτα. Ο σιδηρόδρομος του δυτικού πολιτισμού που ένωσε τα δυο άκρα της ηπείρου, ήταν αυτός που τους απομάκρυνε από τη γη τους σαν να ήταν απόβλητα.
«Σήμερα δεν αντιλαμβανόμαστε τόσο καθαρά τι σήμαινε η κατάκτηση της Δύσης, επειδή δεν είναι πια σαφές τι σημαίνει πρόοδος», σχολιάζει στην Εισαγωγή του ο Τέρνερ.
Οι Ινδιάνοι, γράφει, «είχαν να μας διδάξουν ένα μάθημα σημαντικό για την απαραίτητη συνάφεια του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον, του οποίου αποτελεί κομμάτι στον πελώριο κύκλο της ζωής». Και παρότι εκείνοι έχουν πια σχεδόν εξαφανιστεί, οι ιστορίες τους είναι σημαντικές.
Ομως όχι επειδή μιλούν για βασανιστικές δοκιμασίες αντοχής, ούτε επειδή δικαιολογούν τις ζωοκλοπές ή εξαίρουν τη νομαδική ζωή και την αδιαφορία για το χρυσάφι. Αλλά επειδή μας καλούν «να ξαναμάθουμε τα όριά μας» και να διεκδικήσουμε ένα διαφορετικό είδος προόδου.


ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Για παραδειγματισμό!

_____________
(*) www.efsyn.gr

Παρασκευή 29 Ιουλίου 2016

H ΙΝΔΙAΝΙΚΗ ΦΥΛH ΤΩΝ CHEROKEE ΜΙΛΟYΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΆ



Τρία δείγματα πετρογλυφικών βρέθηκαν στην Βόρεια Αμερική, όπου ερευνήθηκαν και αποδόθηκαν στο ότι είναι Ελληνικά... 
Η πέτρα Possum Creek Stone ανακαλύφθηκε από την Gloria Farley στην Oklahoma το 1970. Όπως εξηγεί η ίδια στην πέτρα απεικονίζεται ένας Έλληνας αθλητής επάνω σε βάθρο νίκης με επιγραφή που γράφει HO-NI-KA-SA η o nikasa (ο νικητής)
Η πέτρα Thruston Stone ερμηνεύεται ως μία ανάμιξη πολλών πολιτισμών όπως Ελληνικής, Τσερόκι, Ινδιάνικης, Αιγυπτιακής και Εβραίκης, η πολιτισμική κοινότητα των Cherokee, Keetoowah Society επισημανη όπως το επιβεβαιώνει και το όραμα του Eloh ότι προέρχονται από τους Πτολεμαίους που έφτασαν με υπερατλαντικά ταξίδια μαζί με Εβραίους και Φοίνικες στην κοιλάδα του Ohio γύρω στο 100 π.Χ.
Το Red Bird Petroglyph είναι Ελληνική επιγραφή που χρονολογείται ανάμεσα στον 2ο και 3ο αιώνα π.Χ. και όχι όπως ανακοίνωσε τελευταία το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αμερικής και η New York Times ότι είναι του 1800.
Η γλώσσα των Cherokee περιεχέι πολλές λέξεις Ελληνικής προέλευσης, ιδιαίτερα στο πεδίο της ιεραρχίας, στρατιωτικής ορολογίας, μυθολογίας, αθλητισμού και τελετουργίας. Επίσης η μουσική των Cherokee αντανακλά τις ελληνικές του ρίζες, Οι ινδιάνοι Cherokee είναι στην κυριολεξία οι Έλληνες της αρχαίας Αμερικής.

Donald N. Yates 

Στην μνήμη της Gloria Farley


 SKOTINO PROSOPO

http://anekshghta.blogspot.gr/
http://lougantina.blogspot.com/2013/03/h-cherokee.html

Πέμπτη 16 Ιουνίου 2016

Τζερόνιμο o ήρωας των Απάτσι

Ο ΑΔΑΜΑΣΤΟΣ ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΩΝ ΑΠΑΤΣΙ, ΤΖΕΡΟΝΙΜΟ
Written by Γ.Π.ΚΟΛΛΙΑΣ 

Τέλος φόρμας

Όταν πέθανε ο αδάμαστος αρχηγός των Απάτσι, Τζερόνιμο, ένας θρύλος γεννιόταν που έμελλε να διαρκέσει γενιές και γενιές ως σύμβολο αντίστασης απέναντι στην καταπίεση.
Ο άντρας που θα έμενε γνωστός ως Τζερόνιμο γεννιέται στις 16 Ιούνιου του 1829 σε φαράγγι της σημερινής Αριζόνα (τότε έδαφος του Μεξικού) ως Γκογιαθλέ (ή Γκογιαλέ), «Αυτός που Χασμουριέται» δηλαδή. Ανήκε στην φυλή των Τσιρικάουα Απάτσι.

Το απαράμιλλο κουράγιο και η αποφασιστικότητα του Τζερόνιμο θα έκαναν φυσικά πολλά περισσότερα από το να γίνουν πολεμική ιαχή στα στόματα των αμερικανών αλεξιπτωτιστών, κι αυτό γιατί η ζωή του μεγάλου αρχηγού διατήρησε άσβεστο το πνεύμα της φυλής του κατά τις τελευταίες και απεγνωσμένες στιγμές των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων που θα ονόμαζε βολικά ο λευκός «Ινδιάνικοι Πόλεμοι».
Ο Τζερόνιμο αντιστάθηκε στις κατακτητικές επιδρομές Μεξικανών και Αμερικανών στα εδάφη της φυλής του ήδη από τα γεννοφάσκια του. Η παροιμιώδης έχθρα που ένιωθε για τους Μεξικανούς που σκότωσαν τη γυναίκα και τα παιδιά του ξεπερνιόταν μόνο από την απέχθειά του για τον αποικιοκρατικό επεκτατισμό των Αγγλοσαξόνων, που κατέλαβαν τελικά την πατρώα γη το 1848.
Κι έτσι, όταν η σκληροτράχηλη φυλή του οδηγήθηκε στους ομοσπονδιακούς καταυλισμούς της Αριζόνα στα μέσα της δεκαετίας του 1870, ο μεγάλος αρχηγός θα έπιανε και πάλι δουλειά οδηγώντας τα παλικάρια του σε μια σειρά από αποδράσεις που θα σφυρηλατούσαν τον μύθο του και θα έφερναν ντροπή και ταπείνωση στην κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Ο θρυλικός Ινδιάνος παραδόθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 1886, όντας ο τελευταίος Τσιρικάουα που κατέθεσε τα όπλα, βλέποντας τον θρύλο του να μεγαλώνει, καθώς παρέμεινε ο γνωστότερος Ινδιάνος της Βόρειας Αμερικής παρά την αιχμαλωσία του κατά τις δυο τελευταίες δεκαετίες της ζωής του. Έτσι έσβησε ο Τζερόνιμο, μαραζωμένος από την απραξία και την αιχμαλωσία. Τον Φεβρουάριο του 1909, προσβλήθηκε από πνευμονία και λίγες μέρες αργότερα, στις 17 του μήνα, άφησε την τελευταία του πνοή. Μέρες προτού εκπνεύσει, εξομολογήθηκε στο στενό περιβάλλον του πως είχε μετανιώσει για την απόφασή του να παραδοθεί: «Δεν έπρεπε να παραδοθώ», είπε στον ανιψιό του στο νεκροκρέβατό του, «έπρεπε να παλέψω μέχρι την τελευταία μου πνοή».
Ο ήρωας των Απάτσι απαθανατίστηκε στην αμερικανική ιστορία ως ο ανυπότακτος που δεν κατέθετε ποτέ τα όπλα της ελευθερίας και συνέχιζε τον αγώνα την ώρα που οι δικοί του αποδέχονταν την ήττα.
O μεγάλος αρχηγός δεν αναπαύεται όμως εν ειρήνη ακόμα και σήμερα: Εκατό χρόνια μετά τον θάνατό του σε στρατιωτικό καταυλισμό της Οκλαχόμα, το πνεύμα του περιπλανιέται αδικαίωτο, καθώς τα λείψανά του δεν έχουν αποτεθεί σε αξιοπρεπή τάφο στη γενέθλια γη, δίπλα στο δέντρο όπου είχε τυλιχτεί άλλοτε ο ομφάλιος λώρος του…

ΠΗΓΗ: newsbeast.gr     

Παρασκευή 19 Φεβρουαρίου 2016

Τζερόνιμο:«Γεννήθηκα εκεί όπου δεν υπήρχαν σύνορα»


«Ζούσα καλά ώσπου οι άνθρωποι άρχισαν να μιλούν άσχημα για μένα»

Στις 16 Ιουνίου του 1829, γεννήθηκε ο θρυλικός Ινδιάνος, ηγέτης της φυλής των Απάτσι, Τζερόνιμο, που πολέμησε κατά των Μεξικανών και των ΗΠΑ προβάλλοντας αντίσταση στην καταπάτηση των εδαφών που επί αιώνες ολόκληρους ανήκαν στους αυτόχθονες κατοίκους.

Το πραγματικό του όνομα ήταν Γκογιαλέ (Goyathlay ή Goyahkla στα αγγλικά), που στη γλώσσα των Απάτσι σήμαινε: «Αυτός που Χασμουριέται». Το όνομα Geronimo τού δόθηκε κατά τη διάρκεια μιας μάχης με στρατιώτες του Μεξικού.
Είδε το πρώτο φως κοντά στον ποταμό Τζίλα. Ανήκε στην φυλή Μπεντονκόχε, που ήταν παρακλάδι της φυλής Απάτσι και στην οποία αρχηγός ήταν ο παππούς του, Μάκο. Είχε τρία αδέρφια και τέσσερις αδερφές. Μεγάλωσε κατά τις παραδόσεις των Απάτσι. Παντρεύτηκε στα 17 του χρόνια και απέκτησε με τη σύζυγό του τρία παιδιά. Ο μύθος των Ινδιάνων έλεγε ότι ο Τζερόνιμο είχε φάει την καρδιά ενός ελαφιού, για να του δώσει ταχύτητα και αντοχή στο κυνήγι.
Η σφαγή της οικογένειάς του
Στις 6 Μαρτίου του 1851, μια διμοιρία Μεξικάνων με επικεφαλής τον Συνταγματάρχη Χοσέ Καράσκο επιτέθηκε στην κατασκήνωση των Ινδιάνων. Οι περισσότεροι άντρες έλειπαν για κυνήγι και στην κατασκήνωση βρίσκονταν μόνο τα γυναικόπαιδα και ελάχιστοι φύλακες. Οι Μεξικάνοι σκότωσαν τους φύλακες, έκλεψαν τα άλογα και ισοπέδωσαν την κατασκήνωση. Δεν λυπήθηκαν ούτε τις γυναίκες και τα παιδιά. Ανάμεσα στα θύματα, η γυναίκα, τα παιδιά του και η μητέρα του Τζερόνιμο.

Η γυναίκα του Τζερόνιμο και ένα από τα παιδιά του.
Η οργή του ήταν τρομερή. Ο θρύλος λέει ότι κυνήγησε τους Μεξικανούς και τους επιτέθηκε, οπλισμένος μόνο με ένα μαχαίρι. Οι σφαίρες έπεφταν σαν βροχή, αλλά ούτε μία δεν τον πέτυχε. Οι Μεξικάνοι τρομοκρατημένοι, άρχισαν να προσεύχονται στον Άγιο Τζερόνιμο για βοήθεια — έτσι πήρε το όνομά του ο θρυλικός μαχητής. Η θεία βοήθεια δεν ήρθε ποτέ. Ο Τζερόνιμο τούς σκότωσε όλους και πήρε εκδίκηση για τη σφαγή της οικογένειάς του.

Η παράνομη μάχη για την ελευθερία
Το 1876, ο αμερικάνικος στρατός αποφάσισε να συγκεντρώσει όλους τους Απάτσι στην περιοχή του Σαν Κάρλος στην Αριζόνα. Οι διασκορπισμένες ομάδες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα εδάφη τους και να μετακομίσουν. Οι αρχηγοί των Απάτσι δέχτηκαν την πρόταση των Αμερικάνων, για να πάψει επιτέλους ο πόλεμος.
Ο Τζερόνιμο δεν φοβήθηκε όμως το στρατό. Συγκέντρωσε μια ομάδα από 38 Ινδιάνους, ανάμεσά τους και γυναικόπαιδα, και κρύφτηκε στα βουνά. Προτιμούσε να ζει ελεύθερος και κυνηγημένος, παρά εγκλωβισμένος από τον αμερικάνικο στρατό.
Η ομάδα του έκανε συνεχώς επιδρομές στις πόλεις και στα χωριά, τρομοκρατώντας τους Αμερικάνους. Κάθε μέρα δημοσιευόταν κι άλλη μία επίθεση του Ινδιάνου, που έσπερνε το θάνατο. Τον αποκαλούσαν «ο χειρότερος Ινδιάνος που έζησε ποτέ» και του απέδιδαν μυθικές δυνάμεις.
Οι Αμερικανοί είχαν επανειλημμένως επιχειρήσει να τους συλλάβουν, αλλά όλες οι προσπάθειες αποτύγχαναν. Τότε, εμφανίστηκε ο Υπολοχαγός Τσαρλς Γκέιτγουντ. Μιλούσε τη γλώσσα των Απάτσι, γνώριζε πολύ καλά τις συνήθειές τους και διέθετε φοβερή υπομονή. Τους κυνήγησε χωρίς σταματημό. Δεν τους άφηνε να πάρουν ανάσα· δεν είχαν χρόνο για επιδρομές ούτε να βρουν φαγητό.
Η ομάδα άρχισε να εξαντλείται και ο Τζερόνιμο συνειδητοποίησε ότι αν συνέχιζε, θα έθετε σε κίνδυνο τη ζωή των υπολοίπων. Ο θρυλικός Ινδιάνος παραδόθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου του 1886.

Ο Τζερόνιμο και οι άνδρες του.
Ο διάσημος αιχμάλωτος πολέμου
Ο Τζερόνιμο και η ομάδα του έκτοτε μεταφέρονταν από φυλακή σε φυλακή. Δεν τους επέτρεψαν να γυρίσουν στην περιοχή τους και χώρισαν τον Τζερόνιμο από τους συντρόφους του. Ο κόσμος που είχε εντυπωσιαστεί από το θρύλο του ηρωικού Ινδιάνου, ζητούσε να τον δει από κοντά. Η φήμη του είχε υπερβεί το θρύλο του μισητού εχθρού και πλέον προκαλούσε το θαυμασμό.
Το 1905, ο Τζερόνιμο εξέδωσε την αυτοβιογραφία του και άρχισε να πραγματοποιεί τακτικά δημόσιες εμφανίσεις. Λ.χ., εμφανίστηκε στην Παγκόσμια Έκθεση του 1904 στο Σαιντ Λούις, ενώ επίσης ηγήθηκε με το άλογό του στην παρέλαση προς τιμήν του Προέδρου Θίοντορ Ρούσβελτ, στην κεντρική λεωφόρο της Ουάσινγκτον, κατά την ορκωμοσία του το 1905. (Ωστόσο, λίγες ημέρες αργότερα, όταν ο Τζερόνιμο ζήτησε από τον «Μεγάλο Αρχηγό των Λευκών» να τον απελευθερώσει για να ζήσει ελεύθερος στο τελος της ζωής του, ο αμερικανός Πρόεδρος αρνήθηκε σθεναρά.)

Ο Τζερόνιμο ως αξιοθέατο.
Παρότι φυλακισμένος, το κοινό τον λάτρευε. Οι θαυμαστές του φωτογραφίζονταν μαζί του, αγόραζαν αναμνηστικά των Απάτσι και τον αντιμετώπιζαν σαν τουριστικό αξιοθέατο. Μάλιστα, στον Τζερόνιμο δόθηκε άδεια για να λάβει μέρος και σε παραστάσεις της Άγριας Δύσης, όπου επιδείκνυε τις πολεμικές του δεξιότητες.
Έζησε, λοιπόν, τα τελευταία είκοσι χρόνια της ζωής του κλεισμένος στη φυλακή, βλέποντας αδηφάγους τουρίστες να πληρώνουν εισιτήριο για να δουν τα αντικείμενα της καθημερινής ζωής των Απάτσι, και να πληρώνουν όσο όσο για να αγοράσουν ένα καπέλο, ένα τόξο ή μια φαρέτρα σαν του του αρχηγού των Απάτσι.
Πέθανε από πνευμονία στις 17 Φεβρουαρίου του 1909, 1.000 χιλιόμετρα ανατολικά των πηγών του Τζίλα όπου γεννήθηκε. Λίγο προτού ξεψυχήσει, μίλησε στον ανιψιό του και αποκάλυψε τη σκέψη που τον τυραννούσε: «Δεν έπρεπε να παραδοθώ. Έπρεπε να παλέψω μέχρι την τελευταία μου πνοή».